Hướng dẫn cách sử dụng đồng hồ so chính xác

1.Đồng hồ so là gì ?

Đồng hồ so là thiết bị sử dụng để kiểm tra các kích thước hình học trong gia công cơ khí như: Độ phẳng, độ thẳng, độ đảo mặt đầu, độ đảo hướng kính, độ song song, độ tròn, độ trụ,v.v…

Cấu tạo : Đồng hồ so có cấu tạo đơn giản, bao gồm có: Mặt số, kim, vít hãm, vỏ, vành, tay cầm, kim chỉ số vòng, thanh đo, đầu đo, ống dẫn hướng thanh đo.

2.Cách sử dụng đồng hồ so

Tùy thuộc vào điều kiện kích thước, hình dạng, vị trí cũng như yêu cầu dung sai của sản phẩm mà ta sử dụng đồng hồ so theo từng yêu cầu cụ thể.  Tuy nhiên, về cơ bản, đối với phần lớn, theo quy tắc chung thì thanh đo thường được đặt vuông góc với đồng hồ so hoặc tiếp xúc tiếp tuyết với bề mặt cần đo.

Khi gá đặt đồng hồ so, trước hết, ta phải lắp đặt đồng hồ so lên các loại đồ gá chuyên biệt hay các giá đỡ vạn năng. Sau đó, tùy thuộc vào các điều kiện đo của chi tiết sản phẩm mà ta có thể điều chỉnh  góc, vị trí đo sao cho phù hợp với quá trình đo.

Ta có thể điều chỉnh kim số sao cho về vị trí số 0 hoặc ghi nhớ vị trí kim chỉ vạch đầu tiên. Sau đó, thực hiện di chuyển chi tiết tiếp xúc liên tục trong quá trình kiểm tra.

Cách đọc trị số trên đồng hồ so: Trong đồng hồ so, có 2 loại trị số đọc chính đó là trị số đồng hồ dạng mm và đồng hồ dạng µm. Hai dạng này về cơ bản không có gì quá khác biệt, tuy nhiên về độ chính xác, dạng µm đem cho ta kết quả chính xác 1/1000 nên thường sử dụng để kiểm tra các chi tiết siêu chính xác, có yêu cầu cao về công nghệ sản xuất.

Đồng hồ so: Dung sai 1/100 có cách đọc số nguyên mm được đọc theo số kim chỉ vòng trên kim đo lớn. Kim lớn quay được 1 vòng tương ứng với kết quả đo là 1mm, môi một vạch nhỏ tương ứng với độ chính xác là 0.01mm.

Cũng giống như đồng hồ so 1/100, đồng hồ so 1/1000 thì được sử dụng trong điều kiện sản xuất yêu cầu độ chính xác cao hơn rất nhiều. Về cách đọc số không quá khác biệt. Mỗi một vòng tương ứng với kết quả kiểm tra là 0.1mm, và mỗi 1 vạch nhỏ được đo với độ chính xác là 1µm.

3.Các phương pháp đo khi sử dụng đồng hồ so

* Phép đo so sánh: Phép đo này được sử dụng phổ biến nhất trong quá trình QC đặt biệt với các nhà máy sản xuất sản phẩm hàng loạt, bởi: Dung sai kiểm tra của đồng hồ so rất nhỏ nên các chi tiết khi đo có kích thước giới hạn lớn hơn giới hạn đo của đồng hồ, thường ta phải sử dụng phương pháp đo so sánh này.

– Cách đo so sánh: Kẹp đồng hồ trên đế từ, Điều chỉnh căn mẫu bới kích thước bằng kính thước danh nghĩa của chi tiết kiểm tra. Tiếp theo, dựa vào trị số sai lệch kiểm tra trên sản phẩm thực tế so sánh với kết quả lý thuyết để đưa ra kết quả chính xác.

– Phép đo này có ưu điểm giảm thiểu được các yếu tố môi trường bên ngoài tác động vào quá trình đo như: Sai số do nhiệt độ, sai số người đo, sai số lắp ghép, sai số trong quá trình gia công.

* Phép đo tuyệt đối: Phép đo này phần lớn yêu cầu đo trên điều kiện các phụ kiện hỗ trợ cũng phải có yêu cầu độ chính xác cao như: Bàn Map, trục dẫn,… Tại phép đo này, ta lấy chuẩn điểm 0 của đồng hồ so khi tiếp xúc với bàn map, sau đo ta thực hiện quá trình đo. Trị số lúc này sẽ là trị số tuyệt đối khi đo.

4.Bảo quản và hiệu chuẩn đồng hồ so

* Bảo quản đồng hồ so:

– Khi sử dụng đồ hồ phải nhẹ nhàng, tránh để rơi, va đập đồng hồ .

– Không được sử dụng tay để ấn que đo nhiều lần, nếu không sẽ dẫn đến độ chính xác của đồng hồ không còn chuẩn xác.

– Không để đồng hồ nơi ẩm ướt, quá nóng hoặc quá lạnh. ( Môi trường lý tưởng ở nhiệt độ 20 ~ 22°C, độ ẩm khoảng 50-60% )

* Hiệu chuẩn đồ hồ so:

– Thông thường đối với các công ty sản xuất lớn, phòng QC có trách nhiệm kiểm tra và hiệu chuẩn hầu hết các thiết bị đo cho nhà máy.  Với đồng hồ so, để bảo đảm sự chính xác tuyệt đối trong sản xuất và kiểm tra, thông thường đồ hồ so sẽ được kiểm tra lại 3  tháng 1 lần bằng những dụng cụ căn chỉnh, và những dụng cụ chính xác phục vụ cho quá trình hiệu chuẩn và kiểm tra độ chính xác của dụng cụ đo.

• Phương pháp gá đặt phôi trên máy phay CNC – Ưu nhược điểm của chúng
• Kaizen ý nghĩa là gì ? Ứng dụng của Kaizen trong sản xuất
• Cách tính lượng dư trong gia công cơ khí
• Nguyên tắc 4M là gì – Phương pháp kiểm soát 4M trong sản xuất
• Tìm hiểu về máy 3D CMM